Einde samenwerking Frankrijk-Spanje op het vlak van internationale treinen

De SNCF kondigde vorige week het einde van de samenwerking met de de Spaanse overheidsdienst Renfe. Er wordt zodoende een bladzijde omgeslagen, maar iedereen rijdt op eigen risico gewoon verder.

Er zijn verschillende manieren om internationale treinen in Europa te laten rijden:

*of een bedrijf sluit zich aan bij een ander bedrijf uit een buurland en deelt de exploitatiekosten op basis van samenwerking;

*ofwel richten meerdere bedrijven een joint venture op, zoals in het geval van Thalys en Eurostar;

*of er wordt een nieuw bedrijf opgestart in het buurland.

Een voorbeeld van deze laatste vorm is Trenitalia, dat de Frecciarossalijn zelfstandig en op eigen risico tussen Milaan, Lyon en Parijs exploiteert.

Het samenwerkingsverband Elipsos

De SNCF heeft altijd de voorkeur gegeven aan de eerste twee manieren. Sinds 1 april 2001 beheerde de Elipsos-alliantie, een privaat bedrijf naar Spaans recht met hoofdkantoor in Madrid, de marketing van internationale treinen.

Oorspronkelijk exploiteerde deze entiteit de Talgo-nachttreinen tussen Barcelona, ​​​​Madrid en Parijs. Later kwam er nog een nachttrein tussen Barcelona, ​​Milaan en Züric bij. Sinds 2010 is Elipsos ook verantwoordelijk voor het beheer van het internationale verkeer op de nieuwe lijn Perpignan-Figueras. Maar het duurde 2 jaar om de eerste TGV’s te zien passeren.

Nadat de nachttreinen onrendabel waren gebleken, baatte Elipsos vanaf december 2012 als enige het TGV-verkeer tussen Frankrijk, Barcelona en Madrid uit onder de merknaam “Renfe-SNCF en Coopération”.

Liberalisering van het hoofdverkeer

Ondertussen werd het hoofdverkeer van land tot land geliberaliseerd, waarbij iedereen voor zijn eigen manier van werken koos. In tegenstelling tot Frankrijk voerde Spanje een beleid van gecontroleerde liberalisering van zijn hoofdlijnverkeer, dit om de enorme schuld van zijn 3.000 kilometer nieuwe lijnen te verlichten. Drie lijnen werden geliberaliseerd.

Het is hier dat de kiem van de SNCF/Renfe scheiding is gelegd, meer bepaald toen de SNCF solliciteerde om solo op de drie Spaanse lijnen te opereren met het Ouigo-concept. De SNCF kreeg via Rielsfera het recht in handen om tot zes retourritten per dag te maken op de drie lijnen die openstaan ​​voor concurrentie. De eerste TGV Ouigo-Espana heeft daadwerkelijk gereden op 10 mei 2021 tussen Madrid en Barcelona. Ze hebben tot nu toe meer dan 2 miljoen passagiers vervoerd.

Gebrek aan winstgevendheid

In deze context werden de betrekkingen tussen de SNCF en Renfe meer dan gespannen. Tot slot deelde de SNCF vorige week haar Spaanse tegenhanger mee dat ze haar samenwerking op de gemeenschappelijke verbindingen tussen Frankrijk en Spanje vanaf december 2022 zou stopzetten wegens gebrek aan winstgevendheid.

Is deze formule die erin bestaat alles zelf onder controle te krijgen door treinen solo bij de buren te laten rijden, met eigen personeel en rollend materieel, uiteindelijk de enige haalbare? Men zou kunnen denken van wel.

De SNCF is al “master of operations” binnen Thalys en Eurostar, ook al is de NMBS een van de aandeelhouders. De SNCF behoudt daarnaast nog steeds – maar voor hoe lang nog? – een samenwerking genaamd “Alleo”, die het verkeer tussen Parijs en de zuidelijke helft van Duitsland (Frankfurt, Stuttgart, München) regelt. De kans is echter klein dat dit nog lang zal blijven duren.