‘Ontplooiing ERTMS zit vast in vicieuze cirkel’, zo vernamen we op RailTech Europe 2022

De uitrol van ETCS aan boord van treinen loopt achter op het schema omdat de operators weinig prikkels hebben om in het systeem te investeren als ze nog op klasse B-systemen kunnen draaien, zegt Marcin Wojcik, beleidsmedewerker bij de Europese Commissie bij RailTech Europe. Dit resulteert in een vicieuze cirkel die een rem zet op zowel boord- als baaninstallaties.

In 2017 is door de Europese Commissie een ERTMS-implementatieplan opgesteld. De huidige vooruitzichten voor de middellange termijn is dat tegen 2030 14 procent van het netwerk zal zijn uitgerust en vervolgens in de jaren nadien 41 procent inclusief de contracten die nu al zijn gesloten.

Dicht bij het omslagpunt

“We zijn dicht bij het omslagpunt. Ik hoop dat tegen 2025 ten minste de helft in contract of operationeel zal zijn”, zei Wojcik, sprekend op de Digital Railway-conferentie op RailTech Europe 2022.

“Waarschijnlijk halen we de deadline van 2030 niet, maar nu investeren meer lidstaten in ERTMS en dat is alleszins bemoedigend. Drie of vier jaar geleden waren sommige lidstaten er nog niet van overtuigd, maar nu is iedereen aan boord.”

De oude vloot biedt een ‘enorme kans’

Prioriteit wordt gegeven aan de TEN-T-kernnetwerkcorridors in Europa, die meer dan 120.000 kilometer lang zijn. Gezien de nationale plannen zal in 2040 voor 20 procent van de TEN-T-systemen nog steeds klasse B-systemen aan boord nodig zijn. “We stappen meer en meer over van eilanden naar compacte netwerken. Maar er valt nog een stuk weg af te leggen. Als we infrastructuurbeheerders vragen hoeveel er gebruik maken van de geïnstalleerde ETCS, is het antwoord soms geen omdat er geen rollend materieel beschikbaar is.”

“We hebben berekend dat er momenteel 41.000 voertuigen in Europa rijden. Op dit moment rijden er nog maar 7.000 voertuigen met ETCS.” Met alle openbare bestellingen zullen er in 2030 nog eens 9.000 worden ingezet, meestal achteraf, maar ook deels vlootvernieuwingen.

“De vloot is erg oud in Europa; 90 procent is ouder dan 40 en zelfs 50 jaar. Dit is een geweldige kans om het rollend materieel te vervangen en digitaal en groen te maken met bijvoorbeeld waterstof.”

Er is ook een enorme uitdaging voor kleinere vrachtvervoerders, aangezien er voor hen geen businesscase is om hun voertuigen uit te rusten met ETCS. “Ze ondervinden zeer felle concurrentie van de wegsector.”

ETCS op al het nieuwe rollend materieel

Om aan de toekomstige behoeften te voldoen en om de baaninstallaties volledig te kunnen benutten, moet al het nieuwe rollend materieel worden uitgerust met ETCS. Dit is momenteel echter nog niet het geval.

“Het merendeel van het nieuwe materieel is niet uitgerust met ERTMS, omdat het moet worden aangepast en dat kost veel geld. Dit moet veranderen.”

Hij legde uit dat operators niet veel prikkels hebben om te investeren omdat ze nog steeds met klasse B kunnen werken. “Dit is een vicieuze cirkel omdat infrastructuurbeheerders langzamer zullen zijn met baaninstallaties omdat er geen gebruikers zijn met ETCS-voertuigen.

En als slechts een klein aantal routes is uitgerust met ETCS langs het spoor en operators nog steeds treinen met klasse B-systemen kunnen laten rijden, hebben ze weinig reden om hun voertuigen te upgraden. Deze cirkel moet worden doorbroken. De ontmanteling van klasse B-systemen is de weg vooruit, en het heeft geen zin om twee systemen decennialang te behouden, zoals in veel lidstaten het geval is.”