Nederlandse ministerie gedwongen om opnieuw te onderhandelen met Arriva, waardoor NS regionale routes in gevaar komen

Het Nederlandse ministerie van Infrastructuur heeft van de rechter de opdracht gekregen om opnieuw te onderhandelen met spoorvervoerder Arriva over de exploitatie van de noordelijke spoorlijnen tussen Zwolle en Groningen en Leeuwarden. Arriva kreeg onlangs toestemming om daar vanaf 2026 extra lokale diensten te rijden, maar nu bestaat de kans dat staatsbedrijf NS al zijn sprinters in de regio kwijtraakt aan de concurrent.

Het ministerie had de trajecten eerder aan NS gegund, maar afgelopen dinsdag oordeelde het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) dat de staatssecretaris de onderhandelingen met Arriva te vroeg had afgebroken. Het CBb wil dat de minister de gesprekken met Arriva direct hervat en uiterlijk 8 december de uitkomst meldt.

Ministerie teruggeroepen

De onderhandelingen over de concessie voor 2025-2033 werden afgebroken omdat Arriva volgens het ministerie de continuïteit van de treindiensten onvoldoende kon garanderen. Arriva wilde niet meteen nieuw materieel aanschaffen voor de Noordelijke Lijnen, maar wilde eerst ander materieel inzetten.

Volgens het CBb zijn er onvoldoende aanwijzingen dat dit de continuïteit in gevaar zou brengen. Als internationaal concern zou Arriva over voldoende middelen moeten beschikken om tijdig extra materieel in te zetten, oordeelde de rechter. Als de staatssecretaris daar niet op durfde te vertrouwen, had hij ook financiële garanties van Arriva kunnen bedingen, aldus de bestuursrechter.

Voor de duidelijkheid: de sprinters die Arriva eind juli toegewezen kreeg, waren aangevraagd in de vrije toegang. Het ging dus om aanvullende diensten naast de NS-concessie. De uitspraak van de rechter van deze week gaat over de concessie zelf op de spoorlijn tussen Zwolle en de noordelijke hoofdsteden. De onderhandelingen die nu worden hervat gaan ook alleen over de sprinterdiensten. De intercity’s blijven in principe bij NS.

Arriva kijkt uit naar gesprekken

‘Dit is geweldig nieuws en deze uitspraak bevestigt dat we op de goede weg zijn met onze plannen’, zegt Arriva CEO Anne Hettinga. We zijn ervan overtuigd dat ons aanbod van meer en snellere treinen het openbaar vervoer in Noord-Nederland een enorme impuls zal geven. We zien kansen voor reizigers waar mogelijkheden nu nog onbenut zijn. We kijken uit naar constructieve gesprekken met het ministerie en verwachten een positieve uitkomst voor de reizigers.”

NS, het vervoerbedrijf dat door deze uitspraken een deel van de sprinterdiensten in haar concessie dreigt te verliezen, zegt de ontwikkelingen ‘met belangstelling’ te volgen.

Ook regionale spoorvervoerders zijn bij het College in beroep gegaan tegen het besluit van het ministerie om de concessie voor het hoofdrailnet voor de periode 2025-2033 rechtstreeks aan NS te gunnen. Volgens hen is dit in strijd met Europese regels omdat er geen openbare aanbesteding heeft plaatsgevonden. Het CBb wil eerst het oordeel van het EU-hof over de kwestie horen. Een uitspraak wordt pas eind volgend jaar verwacht.

Lees meer:

• NS versus Arriva: kunnen uitdagers echt een groot aandeel winnen op het Nederlandse spoor?