Infrabel introduceert nieuwe veiligheidssystemen

Zes jaar na het verschrikkelijke treinongeval in Morlanwelz (Henegouwen), stelt Infrabel, samen met de sector, twee nieuwe veiligheidssystemen voor die een Europese primeur zijn en die werken aan het spoor een pak veiliger moeten maken. Zes jaar lijkt lang maar tot nu toe was er op de Europese markt geen enkele technische oplossing beschikbaar die elk type risico’s zou opvangen en die ook makkelijk en snel inzetbaar was.

Het drama van Morlanwelz vond plaats op maandag 27  november 2017. Een trein die eerder op de dag betrokken was bij een ongeval aan een overweg wordt weggesleept. Maar een van de koppelingssystemen begeeft het en de laatste drie, lege wagons bollen in de heuvelachtige omgeving ongecontroleerd naar beneden. Verderop werken spoorarbeiders van Infrabel nietsvermoedend aan de herstelling van het spoor. Ze merken de wagons niet op. Twee medewerkers overleven de klap helaas niet, twee anderen raken zwaargewond. Uiteindelijk komt de trein tot stilstand in het station Bracquegnies waar die op een andere reizigerstrein botst. Hier vallen ook nog eens vijf gewonden. “Een zware balans”, zegt Thomas Baeken van Infrabel. “In de eerste plaats zijn familie, vrienden en collega’s van de slachtoffers onwaarschijnlijk diep geraakt. Maar bij uitbreiding treurt ook de spoorwereld om dit vreselijke incident dat nooit had mogen gebeuren. Het ongeluk van Morlanwelz is een tragische samenloop van omstandigheden en herinnert ons eraan dat het nulrisico, jammer genoeg niet bestaat. Toch moeten we bij Infrabel blijven streven om de veiligheid te verhogen door te investeren in de ontwikkeling van systemen die onze collega’s beschermen.”

één draagbaar veiligheidssysteem

In de periode van het ongeluk van Morlanwelz was er enkel één draagbaar veiligheidssysteem om medewerkers die op het spoor werkten te beveiligen, namelijk het ATW-Tx systeem. Dit toestel is verbonden met het digitale verkeerssturingssysteem van een seinhuis en waarschuwt de technische ploegen wanneer er een trein aankomt. Maar het actieterrein van ATW-Tx is beperkt en kan enkel gebruikt worden in wisselroosters (een verzameling van wissels vaak aan de in- en uitrit van een station). “Dit systeem is een goede start, maar we moeten meer doen”, zegt Thomas Baeken. “Daarom stelt Infrabel, dag op dag en zes jaar na Morlanwelz, twee Europese innovaties voor die gerealiseerd werden in samenwerking met verschillende, gespecialiseerde bedrijven uit de sector. Ze werden op maat gemaakt voor en met Infrabel. Uitgangspunt voor al deze systemen: ze moeten in alle omstandigheden waken over de veiligheid van de medewerkers die in de sporen werken en ze moeten eenvoudig en snel te gebruiken zijn.”

Een overzicht

Het eerste systeem heet Infralert en is een innovatie in teken van ieders veiligheid. Dit systeem is een wereldwijde primeur en werd voor Infrabel op maat gemaakt door het Antwerpse veiligheidstechnologiebedrijf Rombit. Het waarschuwt spoorarbeiders wanneer een trein in de buurt van een werf (doorlopend spoor tussen twee stations) komt. Het systeem werkt als volgt. “Een sensor wordt op minimum 600 meter van de werkzone met een magneet op de spoorstaaf bevestigd. Het detectietoestel reageert op trillingen van een trein of losgekoppelde wagons”, zegt Thomas Baeken. “Het systeem stuurt onmiddellijk een signaal (zware trilling en visueel: drie led-lichtjes die rood oplichten) naar een polsband die elke medewerker in de werfzone draagt. Het voordeel is dat dit systeem elke trein/wagon detecteert en een individuele waarschuwing geeft. Bovendien werkt het onafhankelijk van de bestaande seininrichting. Infralert is ook heel eenvoudig en snel in gebruik. Het zogenaamde ‘Click&Go”-principe.’ De uitrol van het volledige systeem is voorzien vanaf april 2024.

lees verder onder de foto

Tweede systeem

Het tweede systeem heet MBS (Mobile Balise Stop). Dit systeem is een Europese primeur en werd ontwikkeld in samenwerking met Alstom, ZÖLLNER Signal GmbH en Infrabel. Een MBS baken (toestel in het spoor) is een mobiel apparaat dat een werfzone bewaakt. Wanneer het actief is, veroorzaakt het een noodremming bij een trein wanneer die erover rijdt. Mobiele bakens, die via een radioverbinding vanop afstand bedienbaar zijn (actief/inactief), worden op een welbepaalde afstand van de werfzone in het spoor geplaatst, rekening houdend met de remafstand van treinen. Vanaf eind 2025 zal het bruikbaar zijn voor alle type treinen. Het is bovendien heel eenvoudig in gebruik, het kan op 5 min geïnstalleerd worden en het kan ook blijven liggen. Vanaf april 2024 worden de eerste MBS toestellen op het terrein geleverd.

Lees verder onder de foto

Blijven investeren in veiligheid

Infabel vindt het cruciaal om te blijven investeren in veiligheid. “Het is de plicht en de verantwoordelijkheid van de infrastructuurbeheerder om ervoor te zorgen dat al zijn medewerkers na hun taak weer veilig naar huis kunnen”, zegt Thomas Baeken van Infabel. “Dat is een werk dat nooit stopt. Terwijl we bovenvermelde veiligheidsapplicaties voorstellen, zijn onze specialisten al volop bezig met de ontwikkeling van nieuwe toepassingen. Toepassingen die bijvoorbeeld werken met artificiële intelligentie, virtuele realiteit en die de grenzen van innovatie verleggen. Daarnaast zet de infrastructuurbeheerder ook dagelijks in op de sensibilisering en opleiding van zijn medewerkers, aannemers en onderaannemers rond veiligheid op en rond het spoor. Omdat we het drama van Morlanwelz nooit meer willen meemaken.”