Sceptische reacties op “heraangekondigd” Brits transportfinancieringspakket

Rishi Sunak, de Britse premier, koos maandag voor een bezoek aan het noordoosten van Engeland. De publiciteit voor het bezoek draaide om wat hij een herschikking van 4,7 miljard pond (5,5 miljard euro) noemde van fondsen van het geannuleerde noordelijke deel van het HS2 hogesnelheidslijnproject. Sunak zei dat dit het vervoer in het noorden en de Midlands zou transformeren. Sceptici zeiden: dat zou HS2 ook doen voordat u het annuleerde.

Een ongekend transportbudget, gericht op kleinere steden en plattelandsgebieden. Dat is hoe de Britse regering het vandaag opnieuw aangekondigde fonds heeft gepresenteerd. De ministers zeggen dat het projecten zal financieren die het belangrijkst zijn voor lokale gemeenschappen. De herverdeelde HS2-financiering zal direct in het noorden en midden van Engeland worden geïnvesteerd via een “Local Transport Fund”. Er was tenminste iets nieuws in de aankondiging: het fonds heeft een naam.

Van HS2 naar HS2

Op het congres van de regerende Conservatieve Partij afgelopen oktober annuleerde premier Rishi Sunak het “noordelijke deel” van het HS2 hogesnelheidslijnproject. Het was ironisch om een spoorlijn naar Manchester te schrappen – terwijl hij in Manchester was, op een conferentie die werd gehouden in een voormalige spoorwegterminal van Manchester. Die ironie ging niet verloren voor de woedende burgerleiders en belanghebbenden in het noorden van Engeland. De in scène gezette aflevering van maandag was een eersteklas oefening om ze weer bij de les te krijgen. Iedereen zou denken dat er verkiezingen op komst zijn.

De opsomming van vervoersinitiatieven op maandag was bedoeld om een hele lijst projecten samen te brengen en onder één groot getal te plaatsen. Die 4,7 miljard pond (5,5 miljard euro) kan zeker een indrukwekkende transportschatkist opleveren. Er zijn echter vraagtekens te plaatsen bij de geherformuleerde en overschatte waarde van het pakket. Met bussen en fietsroutes in het financieringspakket zijn de Britse vervoersambities definitief van High Speed naar High Street gegaan.

Lokale projecten kunnen transformerend zijn

De oorspronkelijke afspraak was dat HS2 gefinancierd zou worden zonder gevolgen voor andere investeringen in de transportinfrastructuur, met name het spoor. De hertoewijzing van fondsen die nu worden ingezet voor een lijst van lokaal vervoer laat dat concept duidelijk los. De voorgestelde uitgaven voor lokale projecten kunnen echter wel transformerend zijn, zij het vanuit een zeer lage investeringsbasis.

Het financieringspakket moet in de komende zeven jaar worden geleverd. De herziene waarde gaat van iets meer dan vijftig miljoen pond naar iets minder dan vijf miljard pond. De cijfers kloppen echter niet helemaal. Ongeveer tweederde van de kosten van het HS2-project gaat naar de kernverbinding Londen – Birmingham. Met een totale geschatte kostprijs van bijna honderd miljard pond, blijft er ongeveer dertig miljard over. De 4,7 miljard van het Lokaal Transportfonds valt enigszins tegen.

Lokale leiders in staat stellen te investeren in vervoersprojecten

“Miljoenen mensen in het noorden en de Midlands zullen profiteren van beter openbaar vervoer, minder files en verbeterde lokale bus- en treinstations”, aldus een verklaring van de regering. “We investeren niet alleen miljarden ponden. We stoppen het direct terug in onze kleinere steden, dorpen en plattelandsgebieden in het noorden en de Midlands. We stellen lokale leiders in staat om te investeren in de vervoersprojecten die het belangrijkst zijn voor hun gemeenschappen.”

Het is niemand ontgaan dat er in het Local Transport Fund nauwelijks wordt gesproken over spoorwegprojecten. Het schrappen van de controversiële “Northern Leg” heeft niet geleid tot een renaissance van het herstel van de spoorwegen. Noch heeft het iets gedaan aan de onbalans in investeringen die nog steeds bestaat tussen Noord en Zuid.

Het hele Local Transport Fund zou ongeveer een derde van de weliswaar razend populaire Elizabeth Line in Londen betalen. Wat de ontbrekende miljarden betreft: die zouden net genoeg zijn om het Apollo-project te betalen. Groot-Brittannië gaat niet naar Manchester voor ongeveer dezelfde prijs als waarvoor de mens naar de maan ging. De komende verkiezingen zullen misschien niet gunstig uitpakken voor de premier. Die 4,7 miljard pond kan nog steeds een luchtkasteel zijn.

Verder lezen:

• Brits HS2-project onderwerp van vernietigend rapport van parlement
• Geen eersteklas zitplaats en kortere treinen, de bezuinigingen op HS2 die niet werden verwacht
• Te koop: de grond die eerder werd gebruikt voor HS2 Northern Leg … of niet