In beeld: vzw Stoomtrein vernieuwt eigenhandig liefst 720 meter spoorlijn

Tot juni werkt VZW Stoomtrein aan een grote spoorvernieuwing in Baasrode, een deelgemeente van de stad Dendermonde. Concreet wordt 720 meter aan sporen vernieuwd. De bestaande houten dwarsliggers zijn versleten. Na de werken zal er ook tijdens de winter richting Sint-Amands kunnen gereden worden met de historische treinstellen van de vereniging. Op 1 en 2 juli is er een groot festival waar operatoren hun treinstellen tentoonstellen. RailTech sprak met Sander Buyens, Voorzitter VZW Stoomtrein Dendermonde-Puurs.

Sinds 1986 reed de eerste stoomtrein er. De spoorlijn is in totaal 14 kilometer lang en loopt tussen Dendermonde en Puurs. vzw Stoomtrein exploiteert een spoortraject tussen Baasrode-Noord en Puurs, goed voor 10 kilometer lang. Daarvan werd al 6 kilometer spoor vernieuwd tussen Baasrode en Sint-Amands. Nu zal er nog 720 meter spoor vernieuwd worden in Baasrode, waardoor er ook met langere treinen kan gereden worden.

Nieuwe exemplaren

Concreet worden onder meer de bielzen, de houten balken tussen het spoor, vervangen door nieuwere exemplaren.. Na afloop van de werken is het opnieuw mogelijk om heel het jaar door reizigerstreinen te laten rijden tussen Baasrode en Sint-Amands. Recent werd een stukje van 54 meter spoor in Puurs vernieuwd, en dat komt bovenop de meer dan 1,2 kilometer die voorheen in Puurs werd aangepakt (voor aanleg van een nieuw perron aan Sint-Pietersburcht).

Andere projecten

Er zijn nog andere projecten, zoals de vernieuwing van de overweg met de Kattestraat in Bornem. Dat gebeurt onder meer met eigen kranen van de vzw. Het grootste werk – het plaatsen van de dwarsliggers – gebeurt door de vrijwilligers. De afwerking gebeurt door de aannemers. Er wordt ook samengewerkt met spoorbedrijven, zoals Spoorwerken Peeters, Witte-Vandecaveye (onderstoppen van spoorweg) en Spoorkranen De Greef.

Veilig

Sander Buyens, Voorzitter VZW Stoomtrein Dendermonde-Puurs, benadrukt dat alles veilig verloopt. “Wij zijn onderhevig aan een veiligheidsbeheersysteem. Alles is beveiligd en we werken met vaste procedures. We werken met seinen. De machinisten zijn gekeurd. We rijden tussen de 10 à 30 kilometer per uur. Onze maximumsnelheid is 40 kilometer per uur.” De vzw heeft veel expertise. “We hebben veel mensen die gepassioneerd zijn en bij de spoorwegen werken. Die kunnen hun expertise aan ons meegeven. Al doende leert men ook.”

Er zijn nog vier museumspoorlijnen, twee in Vlaanderen en twee in Wallonië. Ook Infrabel doet daar steeds een controle op. De spoorbeheerder moet om de 2 jaar een technische inspectie van de verschillende toeristische spoorlijnen uitvoeren. Infrabel controleert de staat van het spoor, waaronder de spoorstaven, dwarsliggers, ballast en wissels, als ook en de staat en het correct functioneren van de overwegen. De staat van de kunstwerken (bruggen, tunnels) wordt ook gecontroleerd en deze controle moet sinds 2015 om de 6 jaar gebeuren.

Meettrein

De inspectie bestaat uit 2 delen. Het omvat een meting van de volledige spoorlijn te voet (met een meetkarretje) en dit laat ook toe om een eerste verkenning van problemen en de meting van de spoortoestellen uit te voeren. Vervolgens is er een tweede bezoek in een autorail (meettrein) samen met de verantwoordelijken van de toeristische vereniging (en eventueel ook NSA Rail), waarbij alle punctuele punten (problemen gevonden tijdens de meting te voet, kunstwerken, overwegen, …) grondiger worden bekeken.

Infrabel gebruikt hierbij de tolerantieniveaus beschreven in het ‘Referentieel gebruik voor technisch inspectie’ uitgegeven op 04/02/2019. De vaststellingen van de twee delen van de controle van de spoorlijn worden in een rapport samengevat en dit wordt dan verstuurd naar de VZW en NSA Rail. De laatste inspectie is geweest in 2021, dus dit jaar moet er nog een inspectie gebeuren.

Onderhoud

Infrabel benadrukt dat de VZW in staat voor het onderhoud en de vernieuwing van de installaties en ook voor eventuele herstellingen. De bepaling ‘Minimale voorschriften voor het onderhoudsplan van de museumlijnen van 28/02/2019’ legt alle voorschriften vast die ze in het kader daarvan moeten respecteren. Infrabel doet geen controle op de werken. De VZW staat zelf in voor de uitbating/exploitatie van de museumspoorlijn.

Deze technische inspectie valt ten laste van de VZW en is dus op hun kosten. Dit is beschreven in het koninklijk besluit van 8 mei 2014, pagina 12 en 13 (hoofdstuk 1, artikel 1, paragraaf 3). Voor de museumspoorlijn zijn de regels tot slot iets minder streng dan voor de normale spoorlijnen op het publieke spoornet in België, maar de veiligheid van het treinverkeer op een museumspoorlijn is natuurlijk steeds een prioriteit.