Invulling openbaar vervoer is helemaal anders in Brussel dan in Vlaanderen

Mobiliteitsspecialist Dirk Lauwers wijst op een fundamenteel andere invulling van het openbaar vervoer in Brussel dan in Vlaanderen. “Grosso modo zie je in Brussel meer een doorsnede van de bevolking op de bus, met bijvoorbeeld veel meer reizigers in maatpak.

In Vlaanderen is het publiek eenzijdiger”, zegt hij. “Dat heeft te maken met het imago. In Vlaanderen is het openbaar vervoer iets dat je zoveel mogelijk vermijdt. In Brussel is het een volwaardig vervoersmiddel.”

Bevestigd door wetenschappelijk onderzoek

Dat laatste strookt met het onderzoek van Eva Van Eenoo, doctoraatsonderzoeker aan het Cosmopolis Centre for Urban Research (VUB). Zij stelde vast dat ongeveer negen op de tien volwassen reizigers bij De Lijn ‘captive users’ of gevangenen zijn: mensen die simpelweg geen auto of rijbewijs hebben en dus geen andere keuze hebben dan terug te vallen op De Lijn. Doorgaans gaat het over lager opgeleiden met lagere inkomens.

Daar vallen een aantal redenen voor te bedenken. Zo kiezen veel meer potentiele OV-reizigers in Antwerpen voor de fiets, omdat de fietspaden er beter zijn en de afstanden kleiner dan in Brussel. Ze hoeven ook geen steile Kunstberg of Kruidtuinlaan te beklimmen. Voor een stuk is het openbaar vervoer dus het ‘slachtoffer’ van de betere fietsomgeving. Maar dat is niet de enige reden.

Het mag wel iets meer zijn

“Er wordt vaak lacherig gedaan over de lederen zitjes op de toestellen van de MIVB, maar het schept wel de indruk dat het in Brussel iets meer mag zijn dan een paar kale zitplaatsen”, zegt Stynen. “De MIVB heeft gewoon een wervend verhaal. Bij De Lijn druipt de tristesse ervan af.” Voormalig Brussels mobiliteitsminister Pascal Smet (Vooruit) verwoordde het ooit met de boutade dat iedereen ‘eersteklas’ moet reizen.

Lauwers: “In Antwerpen stap ik soms op een oude PCC-tram, zo’n toestel uit de jaren 70 met een hoge opstap en smalle deurtjes. In Brussel op een modern exemplaar.” De Antwerpse PCC-trams zouden normaal in 2023 verdwijnen, maar vorig jaar besloot De Lijn om ze toch nog langer in dienst te houden. Antwerpen krijgt ook wel nieuwe exemplaren, net zoals de nieuwe kusttram er al een pak beter uitziet.