Recordaantal treinen geschrapt

Er zijn in 2022 een record aantal treinen geschrapt. Dat blijkt uit cijfers van Infrabel. In totaal werden al zeker 38.400 treinen geschrapt in 2022. Per maand worden nu bijna 3.500 ritten geschrapt, waardoor de eindbalans ver boven de 40.000 dreigt uit te komen.

Het laatste record dateert uit 2016 toen er 38.000 treinen werden geschrapt. Dat record is nu verbroken. De afgeschafte treinen kennen veel oorzaken. De voornaamste oorzaak blijft de categorie “Derden” (spoorlopers, persoonsongevallen, kabeldiefstallen, incidenten op overwegen …). Uit de meest recente cijfers van de open data site van Infrabel blijkt dat de Derden qua aandeel in de slechte stiptheid op iets meer dan 35 procent zit. Het aandeel Derden in de afgeschafte treinen zit op 40 procent. Dit gaat dan over de cijfers van november 2022. Maar daarnaast – in tweede orde – spelen materieelpannes en personeelstekort een rol. Door de verouderde infrastructuur worden ook veel treinen afgeschaft. De NMBS rijdt momenteel noodgedwongen meer en langer rond met ouder materieel omdat de levering van 200 M7 dubbeldeksrijtuigen vertraagd is. Het ouder materieel meer panne gevoelig.

Verouderde spoorinfrastructuur

Op sommige plaatsen is het spoor verouderd, wat ook tot vertragingen kan leiden. Infrabel heeft een deel van het spoornet met een onderhouds- en vernieuwingsachterstand door besparingen uit het verleden en openstaande vacatures bij onder meer onderhoudspersoneel/technische profielen/knelpuntberoepen. “Dat leidt soms tot snelheidsbeperkingen op verschillende delen van het net”, zegt Thomas Baeken, woordvoerder van Infrabel. “We sloten zopas – net als de NMBS – een performantiecontract af voor de periode 2023-2032. Daarin zitten een heel pak afspraken en een duidelijk lange termijn zicht op de financiële middelen. We weten dat 2023 en 2024 nog uitdagende jaren zijn voor ons als infrastructuurbeheerder maar vanaf 2025 is er heel wat perspectief. Bedoeling is dan ook om tegen 2032 onze onderhoudsachterstand weg te werken. Dat moet een gunstige invloed hebben op de stiptheid en hopelijk zullen er dan ook minder afgeschafte treinen zijn. Er is dus verbetering in de toekomst. Als infrastructuurbeheerder zullen we hoedanook nooit tolereren dat er een veiligheidsrisico is voor het treinverkeer. Het is onze kerntaak om die veiligheid te garanderen.”

Ziekteverzuim

Het hoge ziekteverzuim bij personeelsleden van de NMBS viel dit jaar ook op. Dat zegt Kamerlid Frank Troosters (Vlaams Belang). “Eén van de oorzaken is het structureel personeelstekort van vooral operationeel personeel”, Troosters. “Alhoewel er inspanningen worden gedaan om dit tekort te verhelpen blijkt dat één en ander niet zo vlot verloopt. Zo verlieten er in 2022 167 treinbegeleiders en 73 treinbestuurders de NMBS.” De uitstroom van treinbegeleiders en treinbestuurders vindt Troosters zorgwekkend. Het federaal parlementslid vroeg bij minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo) de cijfers op. “In 2022 zijn tot midden december 315 voltijdse equivalenten (VTE) van werknemer-treinbegeleiders aan hun opleiding begonnen of hebben deze afgerond. Concreet zijn er tot dat tijdstip 115 VTE treinbegeleiders effectief operationeel geworden.”

Treinbestuurders

Maar Troosters stelt vast dat daartegenover ook 167 treinbegeleiders de NMBS verlieten in dezelfde periode, waarvan 54 vrijwillig. “En inzake treinbestuurders begonnen dit jaar, tot half december, 177 VTE treinbestuurders aan hun opleiding of hebben deze afgerond. 61 VTE treinbestuurders werden in dezelfde periode operationeel. Maar ook daar verlieten 73 VTE treinbestuurders de NMBS in dezelfde periode, waarvan 17 vrijwillig.” Troosters vindt dat de inspanningen voor het aanvullen van het personeelskader verder moeten opgedreven worden. “Pas wanneer de overmatige druk op het personeel volledig weggewerkt is en het verouderd rollend materieel vervangen is door moderne rijtuigen kan de door Gilkinet aangekondigde verhoging van het vervoersaanbod pas in overweging genomen worden.” Ondertussen zal het Vlaams Belang bij de Ecolo-minister en bij de directie van de NMBS blijven aandringen op gepaste maatregelen opdat de treinreizigers eindelijk een betrouwbare, comfortabele en stipte dienstverlening zullen krijgen.

Massale aanwerving

De NMBS laat weten massaal aan te werven. De voorziene aanwervingen voor 2022 zijn volgens de NMBS geslaagd en de grote meerderheid is in dienst. Daarbovenop worden bijkomende operationele profielen aangeworven en ook daar is een belangrijk deel al verworven. Gezien de huidige forse druk op het ganse spoorsysteem verkiest de NMBS de geplande uitbreiding van het vervoersaanbod uit te stellen. Eerst moet de kwaliteit van het huidige vervoersaanbod hersteld worden.