China blaast sluiting grensovergangen Nieuwe Zijderoute op laatste moment af

China Railway kondigde vorige week een verbod aan op het laden van goederentreinen met bestemming Europa via de grensovergangen van Alashankou en Erenhot. Maar het besluit, dat drie dagen zou gelden, werd op het laatste moment ingetrokken. Met de sluiting wilde het Chinese staatsbedrijf de alsmaar oplopende achterstanden aan de grens weg willen werken. Waarom het besluit op het laatste moment werd teruggedraaid is niet duidelijk.

De grensovergang van Alashankou met Kazachstan, de belangrijkste route voor het goederenvervoer per spoor naar Europa, zou tot maandag 1 november gesloten zijn. De grens met Mongolië in Erenhot, de op één na meest gebruikte route, zou voor drie dagen worden afgesloten: tot 28 oktober. Gezien de volumes die via deze overgangen de grens over gaan, zou de impact van slechts één dag sluiting al dramatisch zijn voor de corridor.

Toegenomen volumes

Westwaartse volumes, in dit geval goederentreinen per spoor op weg naar Europa, vormen het merendeel van al het verkeer dat deze grenzen passeert. Sinds de pandemie zijn deze volumes alleen maar toegenomen. UTLC ERA, de belangrijkste vervoerder op het breedspoortraject van de Nieuwe Zijderoute, rapporteerde een stijging van 36 procent in de eerste negen maanden van dit jaar, vergeleken met dezelfde periode vorig jaar. In totaal werden door het bedrijf 4.499 containertreinen geëxploiteerd.

Tegelijkertijd hebben de grensovergangen te maken met minder, in plaats van meer capaciteit. Enige tijd geleden zagen de grensplaatsen Khorgos en Alashankou een opeenvolging van COVID-19 gevallen, waardoor de preventiemaatregelen in de havens aan te scherpen. De lokale tv-zender van Kazachstan Хабар 24 Live zei dat sinds augustus de capaciteit van de grensovergang tussen China en Kazachstan aanzienlijk was afgenomen. In Alashankou zou het aantal treinen op doorreis van China naar Kazachstan zijn gedaald van 16 naar 5-6 per dag.

Nationaal verkeer

Door gebrek aan capaciteit en toenemend verkeer loopt de spanning aan de grens op. Omdat niet alleen het verkeer van en naar Europa deze grenzen passeert, maar er ook regelmatig goederenvervoer per spoor plaatsvindt tussen de landen rond deze grenzen. Tot nu toe kreeg het verkeer naar Europa altijd voorrang, en werd het afgezien van het besluit van vorige week, nooit stilgelegd. In plaats daarvan wordt het reguliere verkeer af en toe stilgelegd om ruimte te geven aan Euraziatische stromen.

Dit is niet onopgemerkt gebleven in Kazachstan, dat zijn ladingstromen in gevaar ziet komen. Gefrustreerde Kazachse handelaren eisten vorige week al dat hun regering de doorgang van Chinese goederentreinen naar Europa blokkeerde totdat China het knelpunt had opgelost, zoals werd gemeld door Reuters. Volgens officiële cijfers staan er vanwege recente beperkingen nog steeds zo’n gestrande 5.000 treinwagons met Kazachse goederen aan de grens.

Alternatieven

Terwijl China Railway af en toe op de congestie reageert door ander verkeer tijdelijk stil te leggen, is de echte, lange termijnoplossing waarschijnlijk het gebruik van alternatieve routes. Hiervan wordt tot nu toe slechts mondjesmaat gebruik gemaakt, maar er sprake van een lichte stijging. Volgens goederenvervoerder RDZ Logistics was de hoofdroute goed voor 79 procent van de goederenstroom richting het westen in 2020 en voor 68 procent in 2021. Dit betekent dat er meer verkeer werd weggeleid van de drukke grensovergangen.

De meest populaire alternatieve route is Kaliningrad. De doorvoer via deze Russische enclave groeide dit jaar van 4 procent naar 13 procent. Maar ook de transit via Oekraïne en Finland komt op de radar van logistieke bedrijven. In 2021 testten steeds meer treinen deze trajecten, al gaat het om een heel klein aandeel van de totale verkeersvolumes.