Spaanse gemeenschappen roepen op tot heropening van noord-zuid ‘Ruta de la Plata’ spoorweg
Hij is al bijna veertig jaar niet meer in gebruik: de spoorlijn in West-Spanje die de noordelijke regio Asturië verbindt met Andalusië in het zuiden, via Extremadura. Mensen in meer dan 8 steden demonstreerden afgelopen zaterdag voor de heropening van de lijn.
Volgens Spaanse media verzamelden honderden mensen zich in steden als Salamanca, Zamora, Plasencia en Astorga om kenbaar te maken dat ze de heropening van de spoorverbinding eisen. De ‘Ruta de la Plata’ spoorlijn doorkruiste Spanje van Gijón naar Sevilla, door westelijke provincies en steden. In 1985 werd de lijn tussen Astorga en Plasencia gesloten voor passagiers en in 1997 voor goederen.
Hierdoor hebben de getroffen steden niet alleen geen spoorverbinding meer, maar is het ook onmogelijk geworden om noord-zuid te rijden. Dit dwingt het treinverkeer om via Madrid te rijden, waardoor de kosten, vervuiling en reistijden toenemen en het verkeer van personen en goederen in Madrid onnodig wordt belemmerd, aldus het Corredor Oeste Manifest, dat is ondertekend door 45 organisaties, 283 bedrijven en 1.644 personen.
De roep om heropening wordt steeds luider
Politici sloten zich ook aan bij de rally’s, waaronder de Partido Popular (PP) en de Spaanse Socialistische Arbeiderspartij (PSOE). Een woordvoerder van de PP in de Assemblee van Extremadura, José Ángel Sánchez Juliá, zei tegen EFE dat de Ruta de la Plata trein een “fundamentele infrastructuur is voor de ontwikkeling van Extremadura”, een regio die “het zich niet kan veroorloven om verbindingen te blijven verliezen en vooral met het noorden”. Extremadura is een van de dunst bevolkte autonome gemeenschappen van Spanje, waar in 2019 2,27 procent van de Spaanse bevolking woonde. Per kilometer heeft het de laagste bevolkingsdichtheid.
De heropening van de Ruta de la Plata spoorweg zou de noordelijke havens in Asturië verbinden met die in het zuiden, in Andalusië. Het zou niet alleen een transportmiddel zijn voor de mensen die er wonen, maar ook een middel voor economische en sociale ontwikkeling door het verplaatsen van goederen. Lokale overheden en mensen maken zich al geruime tijd sterk voor de heropening. In 2017 keurde het Congres van Afgevaardigden, of het lagerhuis in Spanje, de heropening goed van de Ruta de la Plata trein tussen Astorga en Extremadura, met reservering van een deel van het budget voor studies. De PP stemde vervolgens tegen het initiatief.
Haalbaarheidsstudie ‘niet snel genoeg
Het initiatief omvatte het uitvoeren van een studie naar de meest geschikte route voor de spoorweg, noodzakelijke acties, kosten en voorlopige planning voor de ingebruikname. Het zou ook de verbindingen analyseren met de verschillende momenteel geplande corridors die deel uitmaken van het trans-Europese vervoersnetwerk (TEN-T).
Tijdens de recente demonstraties is een manifest voorgelezen waarin wordt gesteld dat “het niet acceptabel is” dat het Ministerie van Mobiliteit, Vervoer en Stedelijke Agenda zich heeft beperkt tot het publiceren (op 25 september) van de aanbesteding voor het opstellen van de haalbaarheidsstudie om de spoorwegcorridor Ruta de la Plata tussen Plasencia en León te reactiveren, met een uitvoeringsperiode van 24 maanden die zou eindigen in april 2026. Dit is volgens hen niet snel genoeg en het Platform Westelijke Corridor Ruta de la Plata vraagt de nationale regering om de processen te versnellen zodat er meer vooruitgang wordt geboekt en er vóór 2030 trajecten in gebruik worden genomen.
Hogere prioriteit in het Europese netwerk
Een andere eis van de demonstranten is dat de Ruta de la Plata moet worden opgenomen in de Atlantische corridor van het trans-Europese netwerk (TEN-T). Op de Plaza van de stad Astorga in Léon kwamen honderd mensen bijeen. “Ik denk dat het tijd is dat heel West-Spanje een Atlantische corridor krijgt om goederen te verplaatsen”, zei de burgemeester van de stad, José Luis Nieto, tegen Antena 3. Dit zou het mogelijk maken om financiering te krijgen uit Europese fondsen voor de heropening van de spoorlijn.
In 2021 werd het niet opgenomen op de kaart van Europese spoorwegcorridors, maar het werd eerder dit jaar wel opgenomen in het wereldwijde netwerk van spoorweg- en transportcorridors in de TEN-T. Met de meest recente herziening van de TEN-T-verordening worden drie fasen van het trans-Europese vervoersnetwerk overwogen: 2030 voor het basisnetwerk – met een prioritair karakter -, 2040 voor het uitgebreide basisnetwerk en uiterlijk 2050 voor het wereldwijde netwerk. De tussentijdse termijn van 2040 werd toegevoegd aan de bestaande twee lagen.
Omdat het momenteel deel uitmaakt van de lijnen van het globale netwerk, is de horizon voor de voltooiing van de heropening 2050, wat niet goed genoeg is voor veel mensen en bedrijven langs de Ruta de la Plata. Daarom wordt in het manifest opgeroepen om de verbinding Plasencia-Salamanca op te nemen in het hoofdbasisnetwerk met 2030 als deadline, en Salamanca-León en Mérida-Sevilla/Huelva in het uitgebreide basisnetwerk. Woordvoerder van het platform Corredor Oeste Ruta de la Plata José María Alonso zei tijdens de manifestatie: “We kunnen niet akkoord gaan met het jaar 2050 om de Ruta de la Plata spoorweg in werking te zien, de toekomst van het westelijke schiereiland staat op het spel; onze limiet is 2040 zodat de hele spoorlijn tussen Plasencia en Astorga voltooid is”.
