Nieuw Nederlands onderzoek wijst op potentieel voor nachttreinen

Een team van vijf onderzoekers ging aan de slag met de vraag of en zo ja, op basis van welke drijfveren reizigers van nachttreinen gebruik zouden willen maken voor de lange afstand. Volgens de groep is daar, voor zover zij kunnen nagaan, nog geen onderzoek naar gedaan. In 2019 begonnen de onderzoekers met het verzamelen van data, waarbij in totaal 804 ingevulde enquetes werden opgehaald.

De onderzoeksresultaten kwamen overeen met die van studies naar reguliere langeafstandstreinen. Dat wil zeggen dat de keuze voor een nachttrein vooral afhangt van het comfort, de kosten en de reistijd. Bij het laatstgenoemde punt draait het niet zozeer om de totale reistijd, maar bijvoorbeeld dat nachttreinen doorgaans in de ochtend op de plaats van bestemming arriveren. Dit maakt dat zakelijke reizigers aangeven een voorkeur voor een nachttrein te hebben in plaats van een ochtendvlucht.

Liever spartaans met privacy dan luxe met meerdere personen

De doorslaggevende factor is echter het comfort. Dat wordt in grote mate beïnvloed door het aantal medepassagiers in de treincoupé. Zozeer dat de ondervraagden aangeven dat ze een reis met een hele spartaanse nachttrein zouden verkiezen boven een luxe nachttrein, zolang ze maar terecht kunnen in een eigen compartiment voor twee personen.

De onderzoekers raden treinmaatschappijen dan ook aan meer in te zetten op privacy. Daarnaast doen de aanbieders er goed aan met speciale reisproducten voor zakelijke reizigers te komen. Voor toeristen loont het de moeite om de samenwerking met reisorganisaties te zoeken. Die ontwikkeling is inmiddels op gang gekomen. Eerder dit jaar maakte European Sleeper, dat een nachttrein vanuit Brussel wil laten rijden, bekend te gaan samenwerken met Subweb, terwijl Green City Trip in zee is gegaan met TUI.

Nog altijd veel obstakels

Dat er flink wat reizigerspotentieel aanwezig lijkt, betekent overigens niet dat alle obstakels waar nachttreinen vroeger mee te maken hadden, anno 2022 verdwenen zijn. Zo lopen maatschappijen, zeker de startups, nog altijd tegen hoge kosten aan. Daarnaast zijn er flinke capaciteitsproblemen op het Europese spoor, onder meer door werkzaamheden.

ÖBB en Deutsche Bahn zijn weliswaar druk doende om hun Nightjet-rijtuigen op te waarderen voor meer privacy en comfort, maar daar hebben startende ondernemingen de financiële middelen niet voor. Dat ondervond SpoorPro onlangs tijdens een reportage over de rit van Utrecht naar Praag, waarbij het gedateerde materieel negatief opviel.

Daarnaast zitten er aan het doorkruisen van Europa nog altijd veel haken en ogen, waardoor vertragingen op de loer liggen. Het overkwam uitgerekend een groot pleitbezorger van treinen en openbaar vervoer afgelopen juli, toen de Zwitserse politica Aline Trede in Basel strandde nadat haar Nightjet naar Amsterdam niet kwam opdagen.

Het onderzoek ‘Willingness to use night trains for long-distance travel’ wordt gepubliceerd in de wetenschappelijke uitgave Travel Behaviour and Society, die in oktober verschijnt.

Dit verhaal is afkomstig van de Nederlandse zusterpublicatie SpoorPro. 

Lees ook:

• Steeds meer nachttreinen door Europa in tweede helft 2022
• Comfortabeler met nachttrein van Amsterdam naar Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland
• Sunweb zet in op treinreizigers en minder op vliegvakanties
• Reisorganisator TUI in zee met GreenCityTrip voor nachttreinen